route 1: onderzoek naar het artistieke maakproces
In mijn onderzoek naar het artistiek maakproces heb ik drie onderzoeksroutes gevolgd: lezen, zelf ervaren en interviewen. Ergens ontstond het idee om de geïnterviewden een tekening te laten maken van de ‘route‘ van hun proces. Later besloot ik het tekenen te vervangen door het maken van de route met een draad uit een bol katoen en deze ‘draadtekening’ in een foto te borgen.
Het woord ‘route‘ liet me niet los. Ik ging op zoek naar landkaarten en atlassen en artistieke uitingen rondom routes. Uiteindelijk besloot ik om de draadtekeningen om te zetten in beeldend werk. Ik wilde de draadtekeningen op zo’n manier namaken dat ze zelfstandig konden staan. Wat ik er daarna mee zou gaan doen wist ik op dat moment nog niet.
Ik probeerde draad te verstevigen met lijm. Experimenteerde met verschillende soorten draad en lijm, maar kreeg de draden niet stevig. Daarop besloot ik draad te gebruiken dat van zichzelf stevig is: elektradraad.
Nog steeds liep ik tegen beperkingen op, waardoor ik ook dat plan aan moest passen. De draadtekeningen bleven niet staan…. maar ophangen werkte wel.
route 2: eigen artistiek maakproces: fotograferen
Zelf het artistieke maakproces ervaren was één route binnen mijn onderzoek. Terwijl ik interviewde en las, was ik ook bezig met mijn eigen maakproces. Daarin waren: ‘fotograferen wat me opvalt’, ’toeval’, ‘verhalen vertellen’ en ‘spel’ routes waar ik wat mee vooruit kon, ontdekte ik. Qua onderwerp viel het op dat de foto’s vaak over licht, donker en schaduw gaan en veelal zwart-wit beelden zijn.
route 1+2: ontmoetende maakprocessen
Hoewel op dat moment niet bewust, kan ik nu achteraf zeggen dat de beide processen en routes samen zijn gekomen. De draadtekeningen ben ik gaan fotograferen, het beeldend werk werd toch weer fotografie.
Thuis maakte ik een geïmproviseerde fotostudio. Zoekend naar de juiste richting en instellingen voor het licht deed ik een ontdekking. De foto’s die niet ‘volgens de regels van de fotografie’ gemaakt zijn, zijn het meest interessant voor me. Het licht schijnt niet keurig van schuin-voor op het object. Dat maakt dat de zwarte lijn duidelijker wordt. De foto’s zijn niet altijd scherp op het punt waar je dat verwacht en dat vertelt nu juist het verhaal van het artistiek maakproces. Immers dat is ook lang niet altijd zo helder. Tot slot maakte ik er zwart-wit beelden van en speelde ik met de bewerking. Het is nu in eerste instantie niet duidelijk of de beelden getekend of gefotografeerd zijn, wat maakt dat je nog beter ernaar kijkt.
Terugkijkend zie ik de samenhang in de twee processen. Blijkbaar heb ik toch fascinaties gevonden: spel, toeval, de combinatie van beeldend werk en fotografie, licht en donker, abstract én routes. Dat zijn allemaal paden die ik wel verder wil onderzoeken.
En ik heb nóg iets ontdekt. Dat als ik de processen de tijd geef, er vanzelf iets op mijn pad komt. Eigenlijk vraagt het van mij alleen erop te vertrouwen dát dat gaat komen.
de route vervolgt zich
Voorlopig zet ik het ‘fotograferen wat me opvalt’ voort. Wie weet wat daar nog meer uit gaat komen? Zeker nu ik niet meer op korte termijn een fascinatie, onderwerp hóef te vinden van mezelf. Ook de andere routes ga ik vervolgen. Zin om nog meer te maken!